Met grote blijdschap heb ik gelezen dat de gemeente Druten op 30 november iets gaat ondernemen op het gebied van duurzame energie. Daarbij roept ze iedereen op om zijn of haar zegje te komen doen. Wellicht is het goed te weten waar we het over hebben voordat iedereen een mening geeft.

Laten we ons niet blindstaren op streefcijfers van onze regering en op afspraken van de Parijs akkoorden. Als alle landen van de wereld hun voorgenomen beleid volgens afspraak volledig nakomen, zijn we nog maar op 1/3 van wat nodig is om het klimaat niet op hol te laten slaan. Nederland haalt nog niet de helft van wat ze volgens Parijs zouden moeten. Daarom hieronder een schatting over de hoeveelheid die nodig is voor de gemeente Druten om over 15 jaar klimaatneutraal te kunnen zijn.

De gemeente Druten verbruikt thans 75 miljoen kWh elektrische energie per jaar. Daarvan is 21 miljoen voor de ca 6500 huishoudens. Zelfs als alle huishoudens hun eigen PV (zonnepanelen) hebben die genoeg opwekken voor het hele huishouden, komen we nog heel veel tekort. Bovendien zijn lang niet alle woningen daarvoor geschikt. Als we het verbruik geheel duurzaam willen opwekken, zouden we 8 grote windturbines en 12 hectare PV parken nodig hebben. Omdat de Maas en Walers niet van windmolens houden, kan het ook met 5 turbines en 24 hectare PV. Aan de verhouding wind/zon kan echter niet te veel worden geschoven omdat voor de continuïteit beide nodig zijn. Een verhouding 2/3 wind en 1/3 zon is het beste.

Toch zijn we er dan ook nog niet. Want behalve de elektriciteit zullen we ook van het gas af moeten en als dat volledig met warmtepompen gaat die de warmte uit de buitenlucht onttrekken, is er nog eens ca 40 miljoen kWh stroom extra nodig. Ook als we de warmte uit de bodem zouden kunnen halen, is daar nog ongeveer net zoveel stroom voor nodig. We zullen straks ook de elektrische auto’s duurzaam willen opladen en daarvoor is ook nog ongeveer 30 miljoen kWh nodig.

Laten we in een optimistische schatting er van uit gaan dat er geen verdere groei van het normale verbruik optreedt en dat er zelfs besparing mogelijk is. Drastische isolatie kan immers heel wat schelen en vooral de bedrijven kunnen nog veel energiebesparende maatregelen nemen. Het vrachtverkeer door en voor de bedrijven is echter ook dan nog niet duurzaam.

Verduurzaming komt overigens niet alleen via het energieverbruik. We zullen ook iets moeten doen aan de consumptie van rund- en schapenvlees en de melkveebedrijven die methaan uitstoten. Bij elkaar draagt dit voor ca 15 % bij aan de broeikasgassen. Dus moeten we allemaal aan de vegaburgers en nog veel meer vrachtauto’s op ons eigen biogas uit mest en GFTafval laten rijden. Dan zitten we in totaal over een jaar of 15 toch in de buurt van 150 miljoen kWh verbruik. 

Op termijn moeten we het dus hebben van minstens 10 turbines en 50 ha PV parken om in de buurt te komen van een klimaatneutrale regio. Tegen de tijd dat we zover zijn, zullen we ook iets moeten doen aan energie opslag. Daar is nu nog niet veel zinnigs over te zeggen.

Het lijkt hopeloos, maar dat is het niet. De Uivermeertjes kunnen een groot deel van de PV cellen herbergen. Zo’n 30 ha is haalbaar. Als dat niet kan, moeten er meer weilanden worden opgeofferd. We kunnen ook alle grote daken volleggen en alle parkeer terreinen overdekken met PV. Dat kan met veel moeite echter niet veel meer dan 2 – 5 ha PV opleveren. Dat is dan alleen voor onze gemeente. Voor West Maas en Waal geldt ongeveer hetzelfde. Het is niet realistisch dat heel Nederland alleen met windturbines op zee van stroom kan worden voorzien. Deze bron zal vooral door de grote steden gebruikt gaan worden. Moeten we dan alles in de eigen regio opwekken?

Theoretisch zouden we ook energie kunnen importeren, maar als iedereen zo redeneert komen we er zeker niet. Eigenlijk moeten de landelijke gebieden met meer ruimte juist extra doen om de grote steden ook van duurzame energie te kunnen voorzien.

De investeringskosten voor 10 windturbines van 3 MW en 50 ha PV zijn minimaal € 95 miljoen. Als we deze investeringskosten alleen uitsmeren over 6.500 huishoudens en 15 jaar, betekent dit ongeveer € 1000 per jaar. Maar als ook de bedrijven naar evenredigheid meebetalen is er per huishouden nog slechts € 300 op te brengen. Uiteraard komen daar nog wat kosten bij voor rente, verzekering en onderhoud, maar het goede nieuws is toch dat het technisch goed mogelijk is en ook nog betaalbaar tegen lagere kosten dan we nu per huishouden aan energie besteden.

Eindeloze publieke discussies over één windturbine en slepende bezwaarprocedures, zullen ons echter niet helpen. De vraag “Wat willen we?” suggereert dat we een keus hebben. Die keus is er niet. We zullen moeten, net als de rest van ons land, en net als de rest van de wereld.

Wie meer wil weten over het klimaat, mag mij uitnodigen voor een lezing. Voor elke groep van meer dan 25 personen uit een buurt, vereniging of bedrijf kom ik gratis een presentatie geven.

Han Blok