Deel 3. Vluchtelingen de oorzaak van woningnood?
Een veel gehoorde mening is dat de woningnood in Nederland is ontstaan door een veel te barmhartig vluchtelingenbeleid van linkse partijen. In werkelijkheid heeft de woningnood meerdere andere oorzaken. Door beleid van de afgelopen kabinetten o.a. door privatisering van corporaties en de verhuurdersheffing (sinds 2013) is sociale woningbouw sterk afgeremd en door de gunstige hypotheekrenteaftrek is de bouw van dure koopwoningen juist sterk bevorderd. Ook de kredietcrisis vanaf 2008 als gevolg van gesjoemel met hypotheken door de grote banken en de sterk gestegen bouwkosten spelen een rol. Maar het grootste deel van de gestegen behoefte aan meer woningen is gewoon ontstaan door groei van de eigen bevolking gedurende de eerste 50 jaar na WO II. Het aantal kinderen per vrouw werd door de kerken en de kinderbijslag sterk gestimuleerd. Deze periode werd gevolgd door 28 jaar met sterke gezinsverdunning en vergrijzing.
Sinds 1963 is de omvang van onze bevolking gestegen van 12 naar 18 miljoen en het gemiddelde aantal personen per huishouden is tegelijkertijd gedaald van 3,5 naar 2,1. Inmiddels zijn er op de 8,5 miljoen huishoudens 3,3 miljoen éénpersoons.
In 1963 waren er 3 miljoen woningen voor 3,4 miljoen huishoudens. In 2023 zijn er 8,1 miljoen woningen voor 8,5 miljoen huishoudens. In de afgelopen 60 jaar zijn er 5,1 miljoen (= gemiddeld 85.000 per jaar) woningen bijgekomen, maar vanaf 2008 onder de kabinetten Rutte I t/m IV is het jaarlijkse aantal ruim onder dat gemiddelde gedaald. Het aantal woningen hield dus geen gelijke tred met de gestegen behoefte en het tekort is nog steeds hetzelfde als in 1963. Zonder die gezinsverdunning hadden we overigens met 35.000 nieuwe woningen per jaar kunnen volstaan. Zonder de invloed van kerken op het aantal kinderen per vrouw hadden we zelfs helemaal niet hoeven bouwen.
Ondanks de opstapeling in torenflats vanaf 1960 en de aanleg van VINEX wijken na 1993 is het vanwege die sterke groei, gezinsverdunning en vergrijzing van ons eigen volk niet gelukt om het tekort weg te werken. Deze ontwikkeling vond plaats in combinatie met het wegbezuinigen van 800 bejaardentehuizen door het kabinet Rutte II in 2013 waardoor er geen doorstroming meer optreedt en veel ouderen eenzaam en alleen in te grote huizen achterblijven.
Van de Nederlandse bevolking is 2,8 miljoen (15%) niet in ons land geboren. Daarnaast heeft 11 % migranten als ouders. Dus een kwart van de bevolking heeft directe wortels buiten Nederland. Het totaal aantal vluchtelingen inclusief de Oekraïners dat in ons land verblijft is sinds 2020 sterk gestegen van 0,1 naar 0,4 miljoen. Die vluchtelingen gebruiken circa 0,12 miljoen woningen, dat is 2,4 % van de extra woningen sinds 1963. Gemiddeld worden nu ongeveer 10% van de vrijkomende woningen aan statushouders toegewezen. Ongeveer 16.000 statushouders wachten op 4.500 woningen. Het totale woningtekort bedraagt 390.000. Van het totale woningtekort wordt nu dus voor ruim 1 % veroorzaakt door statushouders.
Doctor Anders
