‘s Morgens wordt ik vaak uit mijn dromen gewekt door de radio met het nieuws. Dan draai ik me om en geef ik er een klap op. Ik wil het niet horen. Files, schiet- en steekincidenten, aanrijdingen, vrachtwagens met pech noem maar op. Waarom moet ik dat weten en waarom moeten die dingen überhaupt worden omgeroepen?
Maar in de loop van de dag weet de actualiteit toch weer tot me door te dringen. Dood en verderf bij de Palestijnen en in Oekraïne. Wegkijken kan niet meer. En dan die regen, nu al maanden achter elkaar in de donkere dagen voor de kerst.
Ik probeer me te verbeelden dat mijn sombere stemming wordt veroorzaakt doordat de nieuwsjagers juist in deze tijd van het jaar extra veel slecht nieuws menen te moeten brengen. Maar helaas, ik krijg het gevoel maar niet weg dat de wereld toch echt één grote k-zooi is.
Gelukkig voor de meeste mensen is dat ze dit sombere gevoel veel beter dan ik weten te verdringen, daarbij geholpen door het verdienmodel van middenstanders, pakjespieten en kerstman. Velen geven zich naar hartenlust over aan de krankzinnige hyperconsumptie die bij deze prettige feestdagen hoort. Dierbaren die alles al hebben krijgen pakjes met overbodige rommel. Alles opgefleurd met slierten lampjes aan de gevel en overal dezelfde nepkerstboom voor het huis. En ook ik moet, of ik nu in de stemming ben of niet, zoetsappige liedjes aanhoren over een arrenslee met belletjes en de stille nacht met het kindeke Jezus in de stal want het moet en zal gezellig zijn.
Het contrast van dit feest met de ellende in de wereld is naar mijn smaak een beetje te groot geworden. Dat ligt echter geheel aan mij en dat komt doordat ik als kind te veel aan het gereformeerde geloof ben blootgesteld. Zo werd mij door de juffrouw van de zondagschool een schuldgevoel ingeprent waaruit we alleen nog konden ontkomen door met gesloten ogen en gevouwen handen biddend hoop te koesteren op verlossing van den boze. Dan kregen we met kerst een stichtelijk boek van W.G. van der Hulst mee en een sinaasappel. Maar de tijden zijn veranderd.
Juist nu de wereld in een crisis geraakt door een hele reeks problemen, ontstaat er in de westerse samenleving een opleving van een extreem nationalistische en egocentrische mentaliteit. Een mentaliteit waar Ebenezer Scrooge uit Christmas Carol zich nog dood voor zou schamen. Maar gelukkig hebben wij in deze tijd geen last van nachtelijke geestverschijningen die ons te denken geven. Wij zien in deze tijd weliswaar wonderbaarlijke omslagen in de geestesgesteldheid van Wopke Hoekstra, Geert Wilders en Martin Bosma. Veranderingen die verbazend veel lijken op de bekering bij Scrooge, maar toch anders. Want zolang we de asielzoekers op veilige afstand in Ter Apel kunnen vasthouden, hoeven wij niet te somberen, laat staan ons schuldig te voelen aan de ellende van anderen. De tijden zijn veranderd.
Misschien moet ik mijn zwartgalligheid tijdens de kerstdagen ook maar gewoon opgeven. De illusie dat het ooit nog goed kan komen vergeten. Accepteren dat ons land als reactie op de problemen naar radicaal rechts oprukt. Net doen alsof er geen klimaatprobleem is. Net als de orthodox christelijke oliebaronnen in de VS denken dat de olie een geschenk van God is dat je niet mag weigeren. En net als de Sultans, Emirs en Sjeiks accepteren dat de ondergang van de mensheid vanwege de klimaatopwarming nu eenmaal gewoon gods wil is. Het voordeel van deze versies van geloof, hoop en liefde is dat je nergens op hoeft te hopen zodat je ook niet hoeft te wanhopen en dat je de liefde vrijelijk door de maag kunt laten gaan.
Eigenlijk had ik het geloof in God al afgezworen, maar ik geef toe, zo rondom de kerstdagen is het wel erg verleidelijk om even net te doen alsof. De wereld wordt er toch ook niet beter van als ik op een houtje ga zitten bijten. Ik pel deze keer toch maar een extra sinaasappeltje als nagerecht bij de stampot.
Vrolijk Kerstfeest
Doctor Anders
