Het is u wellicht vanwege het WK voetbal ontgaan dat er in de afgelopen weken in Montreal op hoog niveau voor de 15e keer in dertig jaar is gepraat over biodiversiteit. Ook daar troffen veel landen (196) uit de hele wereld elkaar en ook dat waren pittige confrontaties. Het is echter vooral een wedloop tegen de tijd want de teloorgang van het leven op aarde verloopt in schrikbarend tempo. We spreken al van de zesde uitstervingsgolf terwijl we nog niet eens een nieuwe planeet gevonden hebben om naar uit te wijken. Voor wie geen idee heeft wat biodiversiteit inhoudt, kan ik aanbevelen een bezoek aan het museum Naturalis in Leiden te brengen. Ook leerzaam voor kinderen tijdens de Kerstvakantie.
De eerdere vijf uitstervingsgolven in de afgelopen 500 miljoen jaar (Mj) gingen steeds gepaard met het verdwijnen van 60 – 80 % van alle soorten op aarde. Daarna volgde dan wel weer een geleidelijke opleving met nieuwe soorten. De laatste keer, 65 Mj geleden, stierven alle 1500 soorten dinosaurussen uit. Dit debacle werd gevolgd door de opkomst van 5500 nieuwe soorten zoogdieren. De oorzaak was een stuk steen van 10 km doorsnee dat vanuit de ruimte in de golf van Mexico neerkwam. Voor de eerdere drama’s is de oorzaak moeilijker te achterhalen. Op dit moment herbergen de tropische regenwouden nog 50 % van alle op land levende soorten en de koraalriffen nog 25 % van de in zee levende soorten. Beide ecosystemen zijn in razend tempo aan het verdwijnen. Schrikbarend is ook dat her en der de insecten voor 80% verdwenen zijn. Ook het aantal soorten zoogdieren is al voor de helft uitgeroeid en van alle soorten vogels wordt één op de acht bedreigd met uitsterven. Bar wa!
De oorzaak is simpelweg dat het aantal mensen in de afgelopen 100 jaar is verviervoudigd tot 8 miljard en hun gemiddelde materiële consumptie per persoon is verachtvoudigd. Die combinatie betekent 32 keer zo’n grote aanslag op moedertje natuur. Alles wat die groei in de weg staat moet plaats maken voor landbouw. Waarvan 80 % voor veevoer. Bovendien jagen we ook nog naar hartenlust op wild en vissen we de oceanen leeg. Allemaal om per jaar ons eigen lichaamsgewicht aan vlees te kunnen eten. Daar komt nog bij dat we uitermate slordig zijn met ons afval, met giftige stoffen, met plastic en met meststoffen. De gehele wetenschap is het er over eens dat we dit niet kunnen volhouden en dat we zonder een stabiele natuurlijke biodiversiteit uiteindelijk ook zelf het loodje zullen leggen.
Maar dat besef zit nog niet bij iedereen tussen de oren. Onze verhouding met de natuur is op z’n zachts gezegd dubieus. We klagen over onkruid en plaagdieren en bestrijden mollen, muizen, ratten, muskusratten en vossen met gif, vallen en kogels. We mopperen ook over de overlast van soorten zoals wolven, bevers, steenmarters, wilde zwijnen, damherten, wilde zwijnen, ganzen en wasberen, die “gekke” ecologen, ook wel “ecofacisten” genoemd, menen te moeten beschermen.
De meeste voortuintjes zijn veranderd in “kattenbakken” met betonstenen, worteldoek en zwart of wit grint met als enige schaamgroen Hortensia’s waarin geen enkel insect nog iets te zoeken heeft. We klagen wel over vogelsterfte door windturbines, maar dat is slechts een excuus om daar tegen te zijn, en vergeten dat onze huiskatten, snelwegen en torenflats tienduizend keren zoveel slachtoffers onder de vogels aanrichten [https://www.statista.com/chart/15195/wind-turbines-are-not-killing-fields-for-birds/].
Langs de secundaire wegen hebben onze ijverige groendiensten dan wel braaf bomen geplant, maar in plaats van biodiversiteit te creëren door afwisseling met een tiental soorten, zetten ze hier 500 Eiken op een rij, daar 500 Essen en elders weer 200 Iepen, om maar te zwijgen over de hype van duizenden saaie buxusheggetjes. Ondanks doekjes voor het bloeden in de vorm van vogelhuisjes, vinden vooral Processierups, Essentaksterfte, Iepziekte en Buxusmotten daardoor hun tafeltje gedekt. Dat bouwplannen stagneren zodra er een enkele vleermuis is waargenomen vindt eigenlijk iedereen belachelijk, maar dat we op grond van een gerechtelijk bevel ook niet mogen bouwen binnen denkbeeldige geurcontouren vanwege een sprookje over “zeven“ geitjes op de Bikkeldam is nog veel gekker.
We zijn kei-zuinig op het Horssense bos, een verwaarloosd kasteelpark, dat ooit ten onrechte is aangemerkt als waardevolle natuur. Maar vanwege de extreem hoge depositie van stikstof uit de circa 50.000 Horssense varkens groeien daar alleen nog braamstruiken. Zogenaamde wildbeheerders schieten al wat beweegt daar weg om met (on)gepaste trots de kadavers op het tableau te tonen. We zijn wel diervriendelijk, maar dan vooral ten aanzien van bruin gebraden eendenborsten, fazanten, kalkoenen en hazen. Gelukkig staan de boskabouters doodstil, hoewel dit de enige soort is die zich daar tot een bonte verscheidenheid lijkt te vermeerderen.
Een vrolijk Kerstfeest en smakelijk eten.
Doctor Anders
