Kent u dat gevoel? Heen en weer geslingerd te worden tussen twee tegengestelde gemoedstoestanden? Het kan onnozel zijn zoals bij het zoeken naar je sleutelbos of naar je auto in de parkeergarage. Het kan ook heel erg zijn zoals bij de vermissing van een dierbare, of bij een heel ernstige ziekte zolang de dokters het nog niet hebben opgegeven.
In mijn geval vrees ik de teloorgang van bijna de gehele natuurlijke rijkdom door de zesde uitstervingsgolf die nu volop bezig is en ook het einde van de mensheid doordat die daarmee ook zichzelf vernietigt. Niet direct, maar wel op termijn en indirect via vervuiling met mest, vergif, plastic afval en vooral door een dramatische kanteling van het klimaat die we met z’n allen in gang hebben gezet. Maar zelfs op dit vlak bestaat er nog enige hoop en zolang die er is kun je doen wat je kunt. Dat zei Joris Voorhoeve in het praatprogramma Op1 afgelopen week. Ik sluit me graag aan bij dat motto en ook ik doe wat ik kan.
Ik vecht sinds 1970 tegen de vervuiling van water met giftige afvalstoffen. Het heeft geholpen want ik was dan ook niet alleen. Er is strenge wetgeving gekomen. We zuiveren tegenwoordig het afvalwater, we verbranden het afval en reinigen het afgas. Er zit weer leven in de rivieren en het gat in de ozonlaag is gedicht. Maar er zijn nog legio schrijnende wantoestanden over. De hele wereldwijde oceaan verstikt in het plastic, de insecten zijn massaal aan het uitsterven en de ontbossing en de verwoestijning gaat nog steeds in schrikbarend tempo door.
De laatste jaren vecht ik tegen het gebruik van fossiele brandstoffen, waardoor we als mensheid jaarlijks 40 miljard ton CO2 in de atmosfeer brengen. Het lijkt een hopeloze zaak en de tijd dringt, maar ook in dit geval doe ik wat ik kan. We hebben onze CO2-voetafdruk voor 85 % teruggebracht en onze leefstijl aangepast. Het kost weinig tot geen moeite. De geur van speklappen en karbonades op de BBQ doet ons al lang niet meer watertanden en onze kosten voor energie zijn te verwaarlozen.
De overmacht van big fossil en big meat is echter enorm. De economen, regeringen en CEO’s van bedrijven denken alleen aan geld en groei. Teveel consumenten hebben schijt aan het milieu en klimaat. Schiphol wordt onder de voet gelopen door mensen die er even uit willen vliegen. Dat is logisch want vliegen kost bijna niets en Nederland biedt geen garantie op zonnige stranden. Met hetzelfde geld waarmee de sub-modalen gecompenseerd worden voor de hoge energierekening kan een echtpaar vijf keer heen en weer naar Turkije of een ander lustoord. En dat gebeurt dan ook met 1250 vluchten per dag.
Maar toch is er hoop, want door de hoge energieprijzen is er een stormloop ontstaan op zonnepanelen en warmtepompen. De vraag naar elektrische auto’s is verdubbeld. Het is geen verdienste van Poetin. De huidige energiecrisis is vooral veroorzaakt door onze eigen kortzichtigheid en geldzucht. Het gas en de olie uit Rusland waren spotgoedkoop. Maar zelfs die geldzucht biedt hoop. Nu duurzame energie aanzienlijk goedkoper is dan die uit fossiele brandstoffen, verloopt de transitie opeens in een stroomversnelling. De windturbines en zonnecentrales, de moderne accu’s en de groene waterstof zorgen voor een onvoorstelbare technologische revolutie. De limiet van 1,5 graad opwarming is een illusie, maar er is een kans, ook al wordt die steeds kleiner, dat we toch nog onder een gemiddelde opwarming van 3 graden kunnen blijven. Dat wereldgemiddelde betekent dan bijvoorbeeld voor ons land per jaar slechts twee hittegolven van een maand zonder regen en een temperatuur van 35 graden. Daarvoor hoeft dan echt niemand meer naar Turkije te vliegen.
Doctor Anders
