4 jan 2017 - Toneelgroep Horssen komt in het begin van dit jaar weer met een dolkomisch stuk op de planken. Nou ja, dolkomisch, eigenlijk is het misschien wel een hele serieuze aanklacht tegen ons te ver doorgeschoten systeem van sociale uitkeringen. Of niet zozeer tegen het systeem zelf, maar tegen de slechte controle op misbruik of misschien is het alleen gericht tegen dat misbruik. Hoe dan ook, het stuk laat in ieder geval zien hoe kinderlijk eenvoudig het is om misbruik te maken van sociale uitkeringen. Hoewel, eenvoudig ? Het blijkt gaandeweg toch nog vrij ingewikkeld. Maar je krijgt wel een aantal aardige tips mee.
Je moet beginnen met een klein leugentje. Van het één komt dan het ander en voor dat je het weet zit je dan in een gecompliceerde kluwen van leugens op leugens en misverstanden op misverstanden, zodat er geen touw meer aan vast te knopen is. De sociale dienst probeert het in dit stuk desondanks toch en stuurt een keurige ambtenaar voor een grondige inspectie naar het adres waar menige uitkering naar toe gaat. De brave man behoeft eigenlijk alleen maar een paar handtekeningen onder een formulier, maar als hij enkele tegenstrijdigheden bespeurt, blijft hij maar doorvragen.
Het wordt daardoor juist steeds gekker. Er vallen dooien, soms wel twee tegelijk, soms zonder dat de overleden personen het zelf weten. Ze vallen onder bomen of sterven aan moeraskoorts of botsen gewoon tegen een keukendeur. Soms zijn de doden minder dood dan je denkt. Gelukkig zien we niet te veel van al die narigheid.Met tranen van het lachen zie je trouwens toch al niet zo veel, maar eigenlijk bevat het stuk helemaal niet zo veel gedramatiseerd toneelspektakel. Het witte decor is extreem eenvoudig. De kostuums zijn super gewoon zonder enige franje of versiering en de karakters zeer herkenbaar.
Het stuk kwam voor het eerst uit in 1997 in Londen en de toen nog jonge auteur Michael Cooney stond borg voor een flinke portie typisch Engelse humor. Het gaat bij hem niet om de frutsels maar om de inhoud en vooral om wat een ieder zich achter de woorden in zijn fantasie gaat voorstellen. En pas op, want u wordt steeds op het verkeerde been gezet en verrast door weer een nieuwe hilarische complicatie.
Als sneaky previewer kan ik natuurlijk niet te veel verklappen en toen ik eind vorig jaar mocht toekijken moest er ook nog een stuk of vijf keer gerepeteerd worden. Meestal komen de leukste acteerdetails pas aan het eind van de repetities, zei men. Over de edele speelkunsten van de acteurs kan ik dus ook niet te veel zeggen. Toch mag ik wel verklikken dat de hoofdrol, gespeeld door Jurgen Schiks hem geweldig goed afging. Uiteraard gingen Erik en Erna bij tijd en wijle lekker heerlijk uit hun artiestendak zoals we van hen gewend zijn. Maar laat ik niet te veel schrijven, eigenlijk moet u gewoon zelf gaan kijken en breng een zakdoek mee voor de tranen.
