Wie heeft nog nooit van het bestaan van een leeuw of van een adelaar gehoord? Dit boekje is aan hun gewijd. Aan hun historische verbondenheid met aardse volkeren. Toegegeven, op symbolisch nivo, dat van herauten, zoals ik dadelijk zal uitleggen, in de gedaante van heraldieke dieren.
Wat is - of beter gezegd was een heraut, founding father van de heraldiek? Dat was in vroegere tijd een ongewapende aankondiger van een vorst als die naar buiten trad. Ongewapend. Louter aankondigend.
Merk gelijk op dat de heraldische leeuw zoals eeuwenlang alleen al in Europa bekend doorgaans wel degelijk bewapend is. Niet zelden, denk aan de Nederlandse leeuw, met een zwaard in de rechter, linkswaarts uitgestoken poot, en met de pijlenbundels, de Romeinse fasces, in zijn enkels of klauwen geklemd, ter afschrikking tegen vijanden.
Zulk een afschrikwekkendheid lijkt me de arend nooit gekend te hebben, hoog boven de aarde uitzwevend als hij meestal wordt afgebeeld. In dit essay sta ik eerst stil bij de leeuw en zal daarna de adelaar in de grip proberen te krijgen.
De Leeuw
De mannetjesleeuw onderscheidt zich zoals ieder mensenkind bekend, door een enorm grote en met manen omzoomde woeste kop waarbij vergeleken het vrouwtjeshoofd haast poezig zacht afsteekt. Ik kan me daarom ook niet voorstellen dat de kop van de leeuw niet vanouds het meest afschrikwekkende lichaamsdeel van het beest in kwestie uitmaakte. Kijken we iets dieper in de muil van het dier, dan gapen daar carnivore tanden uit waar onze gebitten en vuisten machteloos tegen ogen. Tegen een leeuw helpt geen ongewapend mensengevecht. Dat is bekend sinds de Romeinen en nog eerder van Daniel en de leeuwenkuil. En dan het angstaanjagende gebrul van het dier, nog angstwekkender klinkend door het hysterisch lacherig gegil van op aas beluste predatoren die de leeuwen vergezellen tijdens hun jacht, hyena’s en jakhalzen. Wee het gnoekalf dat aldus hartverscheurend doodgebeten wordt.
Wel volkomen volgens de regels van de genadeloze natuur.
Wie zou ooit de leeuw uitverkozen hebben tot totum van menselijke oppermacht, gewoonlijk gebeeldhouwd in onvergankelijk graniet en gesteentes met vergelijkbare onvergankelijkheidswaarde? Maar zeg me: wat moet een leeuwenkop in vol ornaat als logo van een bank, een Nederlandse in dit geval? Welke klant van die bank weet zich veiliger beschermd door dat logo dan pakweg iemand wiens banklogo dat van een kameel, aap of os is? Denk je echt dat klanten van zo’n bank na zo’n logo-verandering voor een andere bank gaan kiezen omdat ze de leeuwenkop niet meer geloofwaardig vinden? Vermoedelijk gaat geen enkele bank zo’n experiment van logo verandering aan. Zo’n bank stevens af op faillissement, zoals al weer jaren geleden de super Kommar overkwam omdat die niet zag dat die wervingsachtige leus potentiële klanten eerder afschrok dan aantrok.
Geloven daarom rekeninghouders van zo’n bank in het embleem van die leeuwenkop? Ik denk van niet. Ik geloof niet in een zulk geloof. Alleen wanneer dat een enorme negatieve kettingreactie zou opleveren zoals na de intro van de merknaam ‘Kommar’.
Nu wil ik de wereldwijde ruimte in, die van de adelaar, ook al heb ik het gevoel de heraldieke magie van de leeuw nog veel te kort te hebben gedaan: het voormalige gemeentewapen van mijn dorp toonde een korengele leeuw op een azuren achtergrond. De tot vervelenstoe ontelbare leeuwen op vlaggen van sportclubs. Het wordt tijd dat ik het luchtruim kies, richting adelaars. Maar gun me de tijd van het opvliegen tot die adelaarshoogte. Mijn Klepstukjes houd ik graag kort. Dus nu even pauze en later een hoogvlucht naar het woongebied van de adelaar.
Piet Vos
