Pieter Goemans schreef dit lied in 1949 en het werd in 1960 voor het eerst bekend door de vertolking van Wim Sonneveld. Talrijke zangers zijn hem gevolgd. Amsterdam wordt verheerlijkt.
In 2006 introduceerde Jan Peter Balkenende (toenmalig minister president) de term VOC-mentaliteit in de Algemene Beschouwingen van dat jaar in een reactie op een opmerking van kamerlid Femke Halsema (GroenLinks). Balkenende zag de VOC als een bedrijf met handelsgeest, daadkracht en durf.
In 2015 haalde Mark Rutte deze handelsgeest ook aan om Nederland op te stuwen in de vaart der volkeren.
“De Verenigde Oost-Indische Compagnie", afgekort tot VOC (1602-1800), was een particuliere Nederlandse handelsonderneming met een monopolie op de overzeese handel tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het gebied ten oosten van Kaap de Goede Hoop en ten westen van de Straat van Magellaan.
Het was destijds het grootste handelsbedrijf ter wereld met het netwerk in de Aziatische regio. Deze intra-Aziatische handel zorgde vele jaren voor grote winsten. De VOC sloot daartoe naar believen traktaten met oosterse potentaten en vorsten. Ze had een eigen leger en oorlogsschepen ter handhaving of uitbreiding van haar positie en om zo nodig handel met de lokale bevolking af te dwingen” (Wikepedia).
Die grote winsten droegen in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van Amsterdam en de rijkdom van de Gouden Eeuw.
Trouw 29-09-2020:
Onderzoek wijst uit: de stad Amsterdam profiteerde eeuwenlang van slavernij (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis: ‘De slavernij in Oost en West: Het Amsterdam-onderzoek’.)
Kernpunten uit het slavernij-onderzoek:
- Vanaf de zestiende eeuw tot ver in de negentiende eeuw was de stad Amsterdam betrokken bij slavenhandel en slavernij.
- Het Amsterdamse stadsbestuur was verantwoordelijk voor commerciële slavernij.
- Vele Amsterdamse burgemeesters en vroedschapsleden investeerden in slavenschepen en slavenarbeid.
- Het Amsterdamse aandeel in de trans-Atlantische slavenhandel bedroeg naar schatting rond de 135.000 slaafgemaakten, van wie bijna 20.000 de overtocht niet overleefden.
- Amsterdamse politieke en economische notabelen verzetten zich in de negentiende eeuw tegen de afschaffing van de slavernij.
- Amsterdam was zowel in de VOC als de WIC een van de gangmakers en de belangrijkste begunstigde.
Tot zover een stukje geschiedenis. Waarom dit opgezocht? Omdat ik me erger aan de ontkenning van sommige periodes uit onze geschiedenis en de schijnheiligheid van Amsterdam!
Als de VOC er niet was geweest en de ondersteuning door Amsterdam niet was gerealiseerd, dan was de stad nu waarschijnlijk hooguit bekend als het “Giethoorn van Noord-Holland”. Alles wat de hoofdstad nu is, is doordrenkt met het duistere handelsverleden.
De huidige gemeenteraad geeft als doelstelling voor het hierboven beschreven onderzoek:
“Het is tijd om de identiteit van onze stad opnieuw te kunnen definiëren zonder de ballast van het verleden, maar wél met de kennis ervan”.
Dit is een onmogelijke opgave. Elk huis, elke gracht, elke straatsteen heeft de geur van de VOC en WIC. Wegpoetsen heeft geen zin, is ook onbegonnen werk. Accepteer waardoor je groot bent geworden. Die mentaliteit zit ook in het dna van de Amsterdammers, ook nu nog! Hou op met je hypocrisie!
Handelsgeest, daadkracht, durf, buiten de lijntjes kleuren blijft herkenbaar:
- een van de eerste demonstraties (Black lives matters) in Coranatijd was in A, zonder dat er anderhalve meter afstand werd gehouden, burgemeester incluis,
- mondkapjesadvies vond Halsema iets te vrij en zij zette door haar advies via de Tweede Kamer het Kabinet onder druk om een mondkapjesplicht voor het hele land af te dwingen,
- de theaters in A krijgen van Halsema ontheffing van de maatregel om maximaal 30 personen toe te laten.
Halsema profileert zich met de ware VOC mentaliteit. De stad voorop, de rest van het land moet maar zien.
Nadat de inkomsten uit de koloniën opdroogden, dienden zich gelukkig nieuwe wingewesten in Nederland aan:
- steenkool uit Limburg,
- olie uit Drenthe,
- gas uit Groningen.
De opbrengsten vloeiden rijkelijk naar de Randstad.
Compensatie achteraf was/is mondjesmaat. Denk aan de onvoldoende hulp na de aardbevingen in Groningen.
Ook de marine kon niet vanuit de Randstad (Doorn) verhuizen naar Vlissingen. Wel wordt de Hedwiger polder in Zeeland onder water gezet. Waarom niet de Beemster, Purmer en Schermer in Noord Holland? Deze polders zullen door het stijgen van de zeewaterspiegel toch moeilijk te behouden zijn. “De Monarchie der Acht Verenigde Nederlanden” blijft nog steeds de tol betalen aan de “handelsgeest” van de vier Randstedelijke provincies. Een moderne vorm van slavernij.
Wethouder Sharon Dijksma (PvdA) van Verkeer en Vervoer van Amsterdam wil de hoofdstad meer autoluw maken. Ze gaat opnieuw met het Rijk om de tafel om bovenop de al toegezegde 1,5 miljard euro meer geld te vragen om ook volgend jaar het OV te ondersteunen. De 1,5 miljard euro noemt Dijksma een ‘fantastisch bedrag’, maar is volgens haar niet voldoende. “Het zal niet voldoende zijn en tekorten bij vervoerders met zich meebrengen in een tijd waarin ze eigenlijk al te weinig geld hadden voor alle groeiambities, die er met name in de grote vier steden wel zijn.” Bron: ANP
Vier grote steden: Randstad dus!
Deze zomer ging ik in A met de veerpont gratis het IJ over. Zo ook met de pont (met mondkapje overigens) over het Noordzeekanaal bij IJmuiden. Het voetveer bij Millingen kostte me €2,- per persoon. Verschil moet er zijn?
Dijksma vindt dat Amsterdam een voorbeeld voor de rest van het land kan zijn, ook wat betreft het openbaar vervoer. Voor zo’n opmerking ben ik allergisch. Het betekent dat “De Monarchie der Acht Verenigde Nederlanden” haar prachtige plan gaan betalen. Uiteindelijk zijn het ook mijn centen. Die gewiekste voc-ers uit de randstad!
Onzenbroer
