Nee, nog niet stoppen met lezen. Dit stukje is echt niet zo zwaar als de titel doet vermoeden. Zoals u wellicht weet is Darwin de grote man op het gebied van de evolutietheorie. Hij zag op de Galapagos eilanden vinken vliegen. Hij merkte op dat op de eilanden vinken voorkwamen die allemaal een ander snebje hadden. De ene sneb was gespecialiseerd om insecten te vangen, een tweede een kruisbek om zaden uit een vrucht te wrikken en weer andere hadden een robuuste sneb om noten te kraken. Zijn theorie was dat de dieren zich aanpassen aan de omgeving waarin zij leven. Het is natuurlijk niet slim om als pinguïn noten te eten. Want een pinguïn kan niet vliegen en er zijn geen noten op de zuidpool.
Net als hierboven evolueert over de hele wereld, continu, nog afgezien van de redenen en de theorieën die daar aanhangen, de flora en fauna. Wanneer het bijvoorbeeld droger wordt dan sterven bepaalde planten uit en komen daar andere voor in de plaats. En wanneer dat plantje nou toevallig het voedsel is van een bepaalde rups en die rups weer van een bepaald vogeltje, tja dan moet dat vogeltje ander werk gaan zoeken.
Maar evolutie strekt nog verder. Bijvoorbeeld de boer. Vroeger allerlei keuterboertjes die met vijf koeien, vijftig varkens, honderd fruitbomen en wat kippen de kost verdienden voor henzelf en hun kroost die vaak niet op één hand te tellen was. Ook die moesten evolueren en zich aanpassen aan de nieuwe omgeving. Ik noem er een paar: de ruilverkavelingen, de schaalvergrotingen, subsidies landelijke en Europees, gelobbyd door Rabobank en KVP/CHU/ARP. Hierdoor werden de boeren verplicht om ook groter te gaan denken. De introductie van de melktank kostte bijvoorbeeld niet alleen de melkfabriek in Horssen, maar ook tientallen boeren in de omgeving de kop. Het moest almaar groter. De sterkste keuterboeren pasten zich aan door scholing, specialiseerden en werden managers van veebedrijven met personeel.
En, evolutie strekt nog verder. Zelfs taal is aan evolutie onderhevig. Zo ook hadden we vroeger de joet, rug, geeltje heitje die werden vervangen door de snip, zonnebloem en vuurtoren.
Tegenwoordig is het zelfs alleen nog maar ‘doekoe’.
En wat te denken van het woord boerenverstand. Boerenverstand, de definitie in de Dikke van Dale, ‘het normale gezonde verstand zonder de ballast van een theoretische vooropleiding’. Zoals ik zojuist heb uitgelegd dekt het woord de lading niet meer. Boerenverstand betekent nu: Gezond verstand met een goede opleiding. Evolutie!
Het woord, boerenverstand, kan daarnaast ook metaforisch gebruikt worden. Zal het even uitleggen wat dat metaforisch betekent. Stel je wilt graag ergens werken. Dan wordt vaak gezegd: ‘Dan heb je een kruiwagen nodig’. Dit is dus niet letterlijk bedoeld. Het is dus niet de bedoeling dat je met je sollicitatiegesprek een kruiwagen meebrengt of je moet toevallig als stratenmaker of hovenier hebben gesolliciteerd. Zo ook dat boerenverstand. Vaak wordt bedoeld, iemand met gezond verstand. Dat volstaat en heeft niks met theoretische scholing of het boerzijn te maken.
Confrère (ook hier niet de letterlijke betekenis) Onzenbroer, ik denk dat wij een misverstand hebben terwijl wij het misschien juist over heel veel dingen eens zijn. Volgens mij heb ik het in mijn vorige stukje niet over PAS gehad maar ging het alleen over PFAS en heeft de staatssecretaris daar wel degelijk, zelfstandig, deze zware eisen opgelegd. Ik kan veel van jouw beweringen aangaande boeren alleen maar onderschrijven en dat doe ik denk ik ook al in dit stukje, maar daar had ik het niet over !
Mijn mening, voor wat betreft jouw uiteenzetting in jouw vorige column, er zijn niet teveel boeren maar er zijn wel teveel dieren in Nederland. Boeren doen inderdaad net of ze allemaal uitgeroeid worden terwijl er gevraagd wordt de veestapel in te krimpen.
Want Nederland heeft niet alleen een ammoniakprobleem maar ook een gigantisch mestprobleem. Het grondwater in Brabant, en dus ook het Peelgebied, raakt steeds verder verontreinigd door nitraat. Dit wordt teweeg gebracht door uitspoeling van het nitraat in de mest, naar het grondwater. Dit heeft weer zijn weerslag op de fauna aldaar.
En er zijn, naar mijn mening, ook teveel natuurgebiedjes want we kunnen niet alles in stand houden. Dit komt onder andere door evolutie die echt niet alleen met PAS te maken heeft!
En wat betreft mijn boerenverstand? Ach, laat me, ik weet niet beter, kon vroeger al niet zo goed leren.
Repper
